Phân biệt Chi phí cố định và Chi phí biến đổi như thế nào?

Phân biệt Chi phí cố định và Chi phí biến đổi như thế nào?

Chi phí Cố định (Fixed Cost) và Chi phí Biến đổi (Variable Cost) là các loại chi phí mà doanh nghiệp cần trả để duy trì hoạt động của mình.

So sánh Chi phí Cố định và Chi phí Biến Đổi.MBA Đường phố
So sánh Chi phí Cố định và Chi phí Biến Đổi

Phân biệt

1. Định nghĩa:

  • Chi phí Cố định: trong tiếng Anh còn gọi là Fixed Cost, chi phí này sẽ không thay đổi (trong 1 khoảng thời gian nhất định) dù doanh nghiệp có hoạt động sản xuất, cung cấp dịch vụ ra sao. Hay nói cách khác: loại chi phí này không phụ thuộc vào sản lượng sản xuất.
  • Chi phí Biến đổi: tiếng anh gọi là Variable Cost, chi phí này sẽ thay đổi theo sản lượng, chúng tăng lên khi doanh nghiệp sản xuất nhiều hơn hay cung cấp nhiều dịch vụ hơn và ngược lại.
Định nghĩa Chi phí Cố định và Chi phí Biến Đổi
Định nghĩa Chi phí Cố định và Chi phí Biến Đổi

2. Mức độ Tổng số (khi tính Tổng chi phí)

  • Chi phí Cố định: ít biến động
  • Chi phí Biến đổi: tăng khi sản lượng của doanh nghiệp tăng và ngược lại.
Mức độ tổng số khi tính tổng chi phí của Chi phí cố định và Chi phí biến đổi
Mức độ tổng số khi tính tổng chi phí của Chi phí cố định và Chi phí biến đổi

3. Mức độ Đơn vị (khi Phân bổ trên từng đơn vị sản phẩm)

  • Chi phí Cố định giảm tương ứng với mỗi đơn vị sản phẩm được sản xuất ra và ngược lại. Ví dụ: Bạn thuê 1 cửa hàng hết 3.000.000đ/tháng tức 100.000đ/ngày (chi phí thuê cửa hàng là Chi phí Cố định) và 1 ngày bạn bán được 100 chiếc bánh mỳ. Thì ta Phân bổ Chi phí Cố định (theo ngày) của từng sản phẩm là 100.000/100 = 1.000 đồng.

Giả sử, cửa hàng thu hút được nhiều khách hơn sau 1 thời gian hoạt động và bán được 200 chiếc 1 ngày thì chi phí theo Mức độ Đơn vị (theo ngày) chỉ còn 100.000/200 = 500 đồng. Nghĩa là bạn sản xuất ra càng nhiều sản phẩm thì chi phí ở Mức độ Đơn vị càng nhỏ và ngược lại.

  • Chi phí Biến đổi Cố định ở Mức độ Đơn vị sản phẩm. Ví dụ: Với mỗi chiếc bánh mì khi sản xuất ra bạn mất 2.000đ để mua bột mỳ thì khi sản lượng bạn đạt 100 hay 1000 chiếc thì bạn vẫn trả Cố định 2.000đ tiền bột cho 1 chiếc bánh.
Mức độ Đơn vị Chi phí Cố định và Chi phí Biến Đổi
Mức độ Đơn vị của Chi phí Cố định và Chi phí Biến Đổi

4. Rủi ro

  • Chi phí Cố định: Bản chất là Thâm dụng vốn (hoạt động sản xuất đòi hỏi vốn đầu tư cao vào máy móc, thiết bị) nên sẽ gặp rủi ro nếu không đạt được mức sản xuất tối thiểu để đạt Điểm hòa vốn.
  • Chi phí Biến đổi: Tăng theo sản lượng với tỷ lệ không đổi ở Mức độ Đơn vị. Điều này dẫn đến việc dù công ty có sản xuất, bán ra bao nhiêu sản phẩm thì loại chi phí này luôn luôn chiếm tỷ lệ % Cố định trong chi phí cấu thành sản phẩm.
Rủi ro của Chi phí Cố định và Chi phí Biến Đổi.MBA Đường phố
Rủi ro của Chi phí Cố định và Chi phí Biến Đổi

5. Khả năng kiểm soát

  • Chi phí Cố định: Không thể kiểm soát, bắt buộc phải trả khi đến hạn.
  • Chi phí Biến đổi: Có thể kiểm soát dựa trên sản lượng sản xuất.
Khả năng Kiểm soát của Chi phí Cố định và Chi phí Biến Đổi
Khả năng Kiểm soát của Chi phí Cố định và Chi phí Biến Đổi

6. Ảnh hưởng Số dư Đảm phí trên đơn vị sản phẩm

Tên tiếng Anh là Gross Profit per Unit, hay còn gọi là Số dư Đảm phí hoặc Lãi trên Biến phí (Contribution Margin)

  • Chi phí Cố định: không ảnh hưởng đến Số dư Đảm phí trên mỗi đơn vị sản phẩm.
  • Chi phí Biến đổi: Số dư Đảm phí trên mỗi đơn vị sản phẩm được tính bằng công thức: Giá bán – Chi phí Biến đổi trên mỗi đơn vị của 1 sản phẩm (Số dư Đảm phí trên mỗi đơn vị sản phẩm càng cao thì càng tốt).

7. Ảnh hưởng đến Lợi nhuận Ròng:

  • Chi phí Cố định: Sản lượng cao hơn làm giảm Chi phí Cố định trên mỗi sản phẩm từ đó cải thiện Lợi nhuận Ròng.
  • Chi phí Biến đổi: Sản lượng không ảnh hưởng đến Chi phí Biến đổi trên từng sản phẩm nên do đó Chi phí Biến đổi theo đơn vị sản phẩm không ảnh hưởng đến Lợi nhuận Ròng.
Ảnh hưởng đến Lợi nhuận Ròng của Chi phí Cố định và Chi phí Biến Đổi.MBA Đường phố
Ảnh hưởng đến Lợi nhuận Ròng của Chi phí Cố định và Chi phí Biến Đổi.MBA Đường phố

8. Khi sản lượng bằng 0:

  • Chi phí Cố định: luôn phát sinh kể cả không sản xuất bất kỳ sản phẩm nào.
  • Chi phí Biến đổi: Không phát sinh
Khi sản lượng bằng 0 của Chi phí Cố định và Chi phí Biến Đổi.MBA Đường phố
Khi sản lượng bằng 0 của Chi phí Cố định và Chi phí Biến Đổi

9. Ví dụ

  • Chi phí Cố định: Lương nhân sự quản lý, khấu hao, bảo hiểm, tiền thuê, …
  • Chi phí Biến đổi: Chi phí nguyên liệu thô, lương nhân công theo giờ, hoa hồng bán hàng, khuyến mại, chi phí đóng gói, …

Giả sử, cửa hàng kinh doanh bánh mỳ của bạn 1 ngày bạn bán được 200 chiếc, bạn sẽ cần mua nhiều bột mỳ, trứng hơn so với việc bạn chỉ bán được 20 chiếc mỗi ngày (Chi phí Biến đổi). Tuy nhiên, bạn vẫn phải trả tiền thuê cửa hàng và các loại chi phí khác cho dù bạn có bán được bao nhiêu chiếc bánh đi chăng nữa (Chi phí Cố định).

Ví dụ về Chi phí Cố định và Chi phí Biến Đổi.MBA Đường phố
Ví dụ về Chi phí Cố định và Chi phí Biến Đổi

Một số loại chi phí tiêu biểu

  • Chi phí Cố định: Tiền thuê (thuê cửa hàng, văn phòng, xưởng, …), lương nhân sự quản lý doanh nghiệp (kế toán, giám đốc điều hành, …), phí bảo hiểm, lãi vay, khấu hao, …
  • Chi phí Biến đổi: Nguyên liệu thô (Raw Marterial), lương cho người lao động tham gia sản xuất (công nhân đóng gói hàng hóa, nhân viên vận chuyển hàng hóa, …), phí vận chuyển và phí giao hàng, chiết khấu hoa hồng, tiền thưởng nhân viên, …

Lưu ý: Tên gọi các hạng mục của chi phí chưa chắc đã quyết định nó thuộc loại chi phí nào (Chi phí Cố định hay Chi phí Biến đổi) mà nó phụ thuộc vào bản chất cách tính của chi phí đấy. Ví dụ: Đối với cửa hàng bán bánh mỳ, lương thợ làm bánh nếu chi trả theo tháng bất kể họ làm được bao nhiêu chiếc bánh mỗi ngày thì gọi là Chi phí Cố định (nghĩa là 1 ngày họ làm bao nhiêu bánh thì vẫn chi trả mức lương đã thống nhất).

Nếu ta chi trả lương người thợ này theo số lượng bánh họ làm ra mỗi ngày hoặc mỗi tháng thì đây là Chi phí Biến đổi (nghĩa là khi họ làm ra 10 chiếc, họ sẽ nhận được mức lương X, nếu họ làm được nhiều hơn – giả sử 100 chiếc thì ta sẽ phải trả họ mức lương tăng lên là 10 lần của X).

Tầm quan trọng

  • Để kiếm được lợi nhuận, các công ty phải có khả năng chi trả được toàn bộ chi phí của mình dù đó là Cố định hay Biến đổi. Khi Chi phí Cố định và Chi phí Biến đổi càng tăng, Lợi nhuận Ròng càng giảm. Và khi Lợi nhuận Ròng thấp, đồng nghĩa biên Lợi nhuận Ròng (tỷ lệ phần trăm Lợi nhuận Ròng trên mỗi đồng doanh thu) cũng giảm theo.
  • Ngoài ra, Chi phí Cố định và Chi phí Biến đổi cũng ảnh hưởng đến Điểm hòa vốn (Break Even Point) – là điểm mà doanh thu và chi phí doanh nghiệp bằng nhau, đồng nghĩa với việc công ty không kiếm được hay mất đi đồng nào. Các công ty có Chi phí Cố định cao thường sẽ có Điểm hòa vốn cao, nghĩa là họ phải sản xuất và bán nhiều hơn để có thể thu lại được lợi nhuận (và tồn tại). Tuy nhiên, tin vui là thường các công ty có Chi phí Cố định cao thì sau khi đạt Điểm hòa vốn sẽ có Đòn bẩy Kinh doanh (hay còn gọi là Đòn bẩy Hoạt động: Operating Leverage) lớn.

Làm sao để giảm thiểu chi phí?

  • Việc xem xét kỹ lưỡng các Chi phí Cố định và Chi phí Biến đổi có thể giúp chủ doanh nghiệp tìm ra chi phí nào đang quá cao hoặc tìm ra cách để gia tăng thu nhập, doanh số. Một số cách để giảm chi phí có thể kể đến:
    – Chi phí Cố định: Chuyển đến nơi có giá thuê rẻ hơn, sa thải bớt nhân viên hành chính hoặc quản lý, cơ cấu lại khoản vay, lựa chọn lại gói bảo hiểm phù hợp, …
    – Chi phí Biến đổi: Sử dụng nguyên liệu rẻ, cắt giảm lương công nhân làm việc theo giờ, thuê ngoài 1 phần trong quy trình sản xuất sản phẩm, …

Quay trở lại ví dụ cửa hàng bánh mỳ. Nếu như bạn – người chủ cửa hàng thấy rằng lợi nhuận đang giảm sút hoặc đang không đạt Điểm hòa vốn. Lúc đó bạn có thể giảm Chi phí Cố định bằng cách chuyển tới 1 cửa hàng nhỏ hơn. Hoặc bạn cũng có thể điều chỉnh Chi phí Biến đổi bằng cách giảm lương thợ làm bánh hay sử dụng nguyên liệu giá rẻ hơn.

Kết luận

Chi phí Cố định và Chi phí Biến đổi là 2 loại chi phí chính mà doanh nghiệp bắt buộc phải trả xuyên suốt quá trình hoạt động kinh doanh. Trong khi Chi phí Biến đổi tăng, giảm dựa trên số lượng hàng hóa, dịch vụ mà doanh nghiệp cung cấp, Chi phí Cố định thường bất biến. Cả 2 loại chi phí này đều là chi phí hoạt động quan trọng để tính toán được thu nhập, lợi nhuận 1 công ty.

Những sự thật thú vị

  • Các doanh nghiệp trực tuyến không có hàng tồn kho vật lý, ví dụ như các công ty bán phần mềm tải xuống sẽ có Chi phí Cố định rất thấp (thường là chi phí duy trì 1 trang Web, Phí thuê văn phòng, Lương nhân sự quản lý, …). Ví dụ: BKAV, Microsoft Office, KiotViet, Haravan, ….
  • Các công ty có nhiều trang thiết bị hay các nhà máy lớn thì có rất nhiều Chi phí Cố định. Ví dụ, nhà máy sản xuất ô tô (Vinfast, Toyota, …) sẽ có Chi phí Cố định rất đáng kể do các yêu cầu về không gian, thiết bị nhà máy và kho lưu trữ hàng.

Key Takeaways

  • Chi phí Cố định là chi phí không có sự thay đổi, tiêu biểu là tiền thuê hay bảo hiểm. Chi phí Biến đổi tăng và giảm với số lượng sản xuất của doanh nghiệp.
  • Để 1 chi phí được phân loại là Cố định hay Biến đổi phụ thuộc vào doanh nghiệp đó. Cũng giống như lương giáo viên có thể coi là Chi phí Cố định với trường học phổ thông (vì họ được được trả 1 khoản Cố định theo tháng) nhưng sẽ là Chi phí Biến đổi với các trung tâm tiếng Anh (vì họ được trả theo tiết dạy).
  • Khi Chi phí Cố định và Chi phí Biến đổi của 1 công ty tăng lên, thu nhập và lợi nhuận của công ty đó giảm xuống. Chi phí cao hơn ảnh hưởng tới số lượng sản phẩm hay dịch vụ công ty đó phải bán ra nhiều hơn để có thể hòa vốn.
  • Phân tích các Chi phí Cố định và Chi phí Biến đổi có thể giúp doanh nghiệp xác định chi phí cần cắt giảm để thu được nhiều lợi nhuận hơn.

“Hiểu một cách đơn giản, Chi phí Cố định là chi phí tính theo đơn vị Thời lượng (thường là thời lượng theo Báo cáo Tài chính Kế toán: tháng, năm) còn Chi phí Biến đổi sẽ được tính theo đơn vị Khối lượng.” – Mr. Quân Idea (Quân Phan) – Founder MBA Đường Phố

————————–
MBA Đường phố – Vườn ươm Hỗ trợ Khởi nghiệp Toàn diện
Website: www.mbaduongpho.com
Hotline: 0886 924 688
Email: hotro@mbaduongpho.com
Address: GENESIS Housing, 307 Giảng Võ, Cát Linh, Đống Đa, Hà Nội

#MBA_Đường_phố #MBA #Khởi_nghiệp #Startups #SMEs #Entrepreneur #Business_Plan

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *